Polityka oraz procedury ochrony osób małoletnich przed krzywdzeniem

Preambuła, czyli wstęp do dokumentu

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez personel Pracowni Nad Sobą jest działanie dla dobra osób małoletnich i w ich najlepszym interesie. Każdy członek personelu traktuje osoby małoletnie z szacunkiem oraz uwzględnia ich potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec małoletniego przemocy w jakiejkolwiek formie. Personel Pracowni Nad Sobą, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych oraz swoich kompetencji.

§ 1. Słowniczek pojęć/objaśnienie terminów w dokumencie Polityka ochrony małoletnich

Personelem, zespołem, członkiem personelu lub pracownikiem jest każda osoba świadcząca pracę w Pracowni Nad Sobą, niezależnie od formy zatrudnienia, a także wolontariusz i stażysta.
Dzieckiem lub małoletnim jest każda osoba do ukończenia 18. roku życia.
Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentowania dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny.
Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka/opiekunów prawnych. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym jego zaniedbywanie.
Osoba odpowiedzialna za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem to wyznaczony członek personelu sprawujący nadzór nad realizacją Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem w instytucji.
Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
Superwizja oznacza spotkanie z superwizorem psychoterapii w formie indywidualnej lub zebrania zespołu, służące zrozumieniu problemu w psychoterapii i podjęciu jak najlepszych decyzji klinicznych.

§ 2. Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia małoletnich

Personel Pracowni Nad Sobą w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka personel Pracowni podejmuje rozmowę z opiekunami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
Personel monitoruje sytuację i dobrostan dziecka.

§ 3. Zasady rekrutacji personelu

Rekrutacja personelu odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Zasady stanowią Załącznik 1. do niniejszej Polityki.

§ 4. Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy pracownikami Pracowni Nad Sobą a dziećmi

Pracownicy zobowiązani są do działania w sposób otwarty i przejrzysty, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji zachowania.
Należy uważnie słuchać małoletnich, rozmawiać z nimi i udzielać odpowiedzi adekwatnych do ich wieku, sytuacji oraz potrzeb.
W Pracowni Nad Sobą zabronione jest zawstydzanie, upokarzanie, lekceważenie i obrażanie małoletnich.
Należy uwzględniać oczekiwania małoletniego, wyjaśniać mu procedury i minimalizować jego strach i lęk.
Pracownicy muszą szanować prawo do prywatności małoletniego.
Zabrania się używania wulgarnych słów, gestów oraz czynienia obraźliwych uwag wobec małoletnich.
Małoletni lub jego opiekun mogą zgłaszać każde nieodpowiednie zachowanie wobec małoletniego pracownikowi Pracowni Nad Sobą.
Małoletnich i ich opiekunów mogą zgłaszać niewłaściwe zachowania pracownika kierownikowi ośrodka.
Zabrania się nawiązywania jakichkolwiek relacji erotycznych lub seksualnych z małoletnim oraz składania propozycji o takim charakterze.
Zabrania się utrwalania wizerunku małoletniego do celów prywatnych.
Każde działanie kwalifikowane jako przemoc względem małoletniego jest zabronione.
Każdy kontakt z dzieckiem powinien uwzględniać jego wiek, etap rozwoju, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny.
Osoba małoletnia ma prawo, by zwracano się do niej w wybranej przez nią formie.

W Pracowni Nad Sobą głównie psychoterapeuci mają bezpośredni kontakt z dziećmi. Z racji swojego wykształcenia i doświadczenia znają oni zasady bezpiecznych relacji z dziećmi. Są zobowiązani do ich stosowania.

Ze względu na specyfikę pracy psychoterapeutycznej w Pracowni Nad Sobą znikome jest zagrożenie przemocą rówieśniczą. W przypadku współpracy z rodzinami lub grupami rówieśniczymi obowiązkiem psychoterapeuty jest monitorowanie ryzyka przemocy rówieśniczej.

§ 5. Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka

Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci

1.1. Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci może przybierać różne formy, z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikowania.1.2. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa dzieci:
a. popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem),
b. doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np. krzyk, kary fizyczne, poniżanie,
c. doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem).

Procedura postępowania, gdy osobą krzywdzącą jest personel, członek rodziny, opiekun prawny, inne osoby trzecie.

2.1. W przypadku powzięcia przez członka personelu – psychoterapeutę prowadzącego proces psychoterapii małoletniego, rodziny lub dorosłego pacjenta podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, lub zgłoszenia takiej okoliczności przez dziecko lub opiekuna dziecka, psychoterapeuta ma obowiązek przedstawienia sytuacji na superwizji oraz przekazania uzyskanej informacji kierownikowi klinicznemu.

2.2. Każdy inny członek personelu, niż psychoterapeuta prowadzący proces związany z daną osobą, ma obowiązek zgłoszenia podejrzenia krzywdzeniu dziecka psychoterapeucie prowadzącemu.

2.3. Interwencja prowadzona jest z ramienia Pracowni Nad Sobą przez psychoterapeutę, który powziął podejrzenie krzywdzenia lub któremu przekazano informację o podejrzeniu krzywdzenia wraz z kierownikiem klinicznym placówki.

2.4. Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony psychoterapeuty, wówczas interwencja prowadzona jest przez kierownika klinicznego.
2.5. Osoba interweniująca informuje opiekunów o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinno-opiekuńczy, lub najbliższy ośrodek pomocy społecznej).
2.6. Po poinformowaniu opiekunów zgodnie z punktem poprzedzającym, osoba interweniująca składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej.
2.7. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
2.8. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji, którą dołącza się do dokumentacji psychoterapii oraz umieszcza w rejestrze interwencji związanych bezpieczeństwem osoby małoletniej.

3.
W przypadku podejrzenia, że życie dziecka jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu należy niezwłocznie poinformować odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 999 (pogotowie). Poinformowania służb dokonuje członek personelu, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu i następnie wypełnia kartę interwencji.

4.1. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka osoba interweniująca przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczególności jego opiekunami.
4.2. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo osoba interweniująca sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury.
4.3. W przypadku, gdy z rozmowy z opiekunami wynika, że nie są oni zainteresowani pomocą dziecku, ignorują zdarzenie lub w inny sposób nie wspierają dziecka, które doświadczyło krzywdzenia osoba interweniująca sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego.
4.4. W przypadku, gdy z przeprowadzonych ustaleń wynika, że opiekun dziecka zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo (np. dziecko chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej), rodzina stosuje przemoc wobec dziecka (rodzic/inny domownik krzyczy na dziecko, stosuje klapsy lub podobne rodzajowo kary fizyczne), należy poinformować właściwy ośrodek pomocy społecznej o potrzebie pomocy rodzinie, gdy niespełnianie potrzeb wynika z sytuacji ubóstwa, bądź – w przypadku przemocy i zaniedbania – konieczności wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”.
4.5. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez członka personelu Pracowni Nad Sobą, wówczas osoba ta zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
4.6. Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

§ 6. Zasady ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci w instytucji

Pracownia Nad Sobą zapewnia standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka – nie rejestruje w żaden sposób wizerunku dziecka.

§ 7. Procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet

Instytucja nie umożliwia dostępu do Internetu w swojej siedzibie.

§ 8. Monitoring

Pracownia Nad Sobą wyznacza osobę na stanowisku kierownika organizacyjnego jako osobę odpowiedzialną za Politykę ochrony dzieci w Pracowni.
Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, przeprowadza rozmowę z zespołem Pracowni Nad Sobą, raz na 12 miesięcy, monitorującą poziom realizacji Polityki, a następnie wprowadza do Polityki niezbędne zmiany i ogłasza zespołowi nowe brzmienie Polityki.

Dokumentacja związana z procedurami ochrony małoletnich jest przechowywana zgodnie z przepisami prawa i wewnętrznymi regulacjami Pracowni Nad Sobą.
Każde zgłoszenie i interwencja są odnotowywane i archiwizowane w dokumentacji dotyczącej danego pacjenta i specjalnie utworzonym rejestrze zgłoszeń.
Opiekunowie małoletnich są informowani o obowiązujących w Pracowni Nad Sobą Standardach Ochrony Małoletnich poprzez stronę internetową oraz w wersji papierowej dostępnej w recepcji.

§ 9. Przepisy końcowe

Polityka wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Ogłoszenie Polityki następuje w sposób dostępny dla zespołu Pracowni Nad Sobą m.in. poprzez przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną.
Personel potwierdza zapoznanie się z treścią Polityki własnoręcznym podpisem pod oświadczeniem o zapoznaniu się ze Standardami Ochrony Małoletnich.

Podstawy prawne Polityki ochrony małoletnich

Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.)
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359)
• Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606).
• Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 560 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1375 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.) -art. 23 i 24
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.).